Mike Kras is relaxed. Een “achterstevorencap” met bijpassende zonnebril typeert de crosser. Geen prater zoals hij zelf zegt, en zijn moeder beaamt. We zitten achter buiten waar de zon lekker brandt. Fijnaart is een rustig dorpje en dat merk je dan ook meteen.
Onverwacht fit loopt hij rond en haalt drinken voor ons. “een zorgzaam typ” zegt zijn moeder als hij even in de keuken is. “Mike heeft vanaf zijn 15e al voor zichzelf leren zorgen”.
“Mike zat al vroeg op de motor”, zo begint zijn moeder. Op zijn vijfde verjaardag stond er dan ook een crossertje in de tuin. ”Toen ik Mike kreeg heb ik meteen gezegd; “dit moet een crosser worden”. Mike’s moeder was in die tijd een groot fan van Tallon Vohland. Een toen opkomend talent. “Een mooi en vooral sympathiek mannetje”, zegt ze glunderend. Een crosser heeft ze gekregen, want Mike ragde alles af wat hij onder zijn kont kreeg. Een natuurtalent wordt over het algemeen snel opgemerkt en ingelijfd. Vandaar ook dat Mike, die in die tijd alles won waar hij aan meedeed, al snel opviel bij diverse crossteams.
Met zijn 15 jaar werd hij dan ook “weggehaald” uit zijn ouderlijk huis om in Friesland zijn, dan al succesvolle, carriere uit te bouwen. “Ze zouden goed voor hem zorgen, althans dat beloofden ze me” zegt zijn moeder en kijkt bedenkelijk omhoog. Aangezien Mike geen prater is heeft hij lang gedaan wat er van hem verwacht werd, zonder verontrustende meldingen huiswaarts te maken.
De lol van het crossen was er voor Mike al snel af. De romantiek, het plezier van het rijden raakte zoek en kwam ook niet terug. Een grote druk rustte bijna constant op zijn schouders en daar had hij veel last van. Mike presteerde daarom ook veel beter als hij geen stress had. Als er niks moest en (bijna) alles mocht reed hij de sterren van de hemel.
Ja, Mike is een natuurtalent.” Op de een of andere manier weet ik precies wat ik met mijn motor kan en voel dingen vrijwel meteen aan”. Dan hoorde ik bijvoorbeeld een bepaald geluidje onder het rijden. Stopte bij mijn monteur en meldde mijn probleem. “Niks aan de hand, ik hoor niks, rijden!” was het antwoord. Twee ronden verder ontplofte het ding zowat. “Als er iets is voel ik het meteen, altijd”. Zonder stoer of arrogant te willen zijn durf ik wel te zeggen dat ik een hele goede motorbeheersing heb. Ik bepaal waar ik los, en vervolgens weer neerkom. “Een fijn gevoel waardoor je je niveau behoorlijk op kunt schroeven” aldus Mike.
Mike wordt ook wel “de kogel” genoemd. Hij dankt zijn bijnaam aan zijn geweldige starttechniek. Praktisch altijd bij de eerste drie weg. Bij een “slechte” start zit hij nog steeds bij de eerste tien.
“Het lijkt allemaal zo prachtig voor de buitenstaander” zegt Mike en terecht. Het lijkt inderdaad geweldig, ook in mijn ogen, maar er is dus wel een vette keerzijde aan deze medaille. Het “moeten” stond hem het meest tegen. Hij was “in dienst van” dus moest heel veel en mocht veel minder.
Voor Mike was het al die jaren niets meer dan, veelal onderbetaald, werk, zoals wij naar kantoor of de werkplaats gaan. Hij wist niet beter dan crossen. Dag in dag uit, tot het bijna tegen ging staan.
De laatste vijf waren eigenlijk zijn mooiste jaren en heeft hij het goed naar zijn zin gehad. Door John Beijer werd hij gevraagd voor hem te komen rijden en Mike kon zijn eigen gang gaan. Geen druk, gewoon lekker rijden. Het plezier kwam terug en hij presteerde ook gelijk een stuk beter. Ondanks dat blijft er toch een tijd van komen en een tijd van gaan.
Zijn verhaal is voor mij moeilijk te begrijpen. Jarenlang crosste ik met grootse plannen voor de toekomst op ondermaats niveau. Wij, mijn vrienden en ik, gingen het natuurlijk maken in de cross. Aan vechtlust ontbrak het me niet, alleen was het benodigde talent niet aanwezig. Juist daarom is het zo onwerkelijk te horen dat je het gewoon beu kan zijn, ook al barst je van het talent.
Mike wist al dat dit zijn laatste seizoen zou worden. Als ik die laatste keer niet zo hard gevallen was zou ik sowieso gestopt zijn na dit seizoen. Die enorme crash heeft mijn beslissing alleen maar versneld en zeker makkelijker gemaakt. De letsels waren dermate ernstig dat ik voor hetzelfde geld nu in een rolstoel had gezeten. Nooit meer kunnen lopen en een zeer beperkt leven leiden schrok Mike Wazowski dermate af dat zijn besluit eigenlijk al meteen gemaakt was.
“Ik ga er niet meer op” zegt hij met een relaxte en vastbesloten blik en kijkt me aan. “Ik ben er klaar mee en voor” .

“Ik ben nog aan het denken welke kant ik uit wil, maar neem er mijn tijd voor”. “Al een paar jaar dacht ik: wat als ik klaar ben met de cross. Wat als ik wil of wellicht moet stoppen. Wat dan?”
Op dat punt stop je dan ook met denken, en ieder seizoen kreeg hij weer een nieuwe aanbieding of verlenging van zijn contract en dacht dan, “Nog een seizoen en dan kap ik”.
Het lot heeft hem een handje geholpen. Nog steeds is het onwerkelijk te zien dat zo’n talentvolle kerel kan zeggen, “ik stop ermee”
Mike leefde de jongensdroom van mij en vele anderen. Mike heeft het allemaal gezien en meegemaakt. Hij hield er een berg goede en echte vrienden aan over en zag veel meer van de wereld dan menig man van zijn leeftijd. Al met al heeft hij nu een mooie en kostbare zak zorgvuldig verworven bagage die hem zeker nog van pas gaat komen in zijn verdere leven en loopbaan.
Het is een nette welbespraakte jongen. Is altijd een ambassadeur geweest voor zijn sport en zal zeker goed terecht komen.
Op mijn vraag of hij nu eigenlijk nog wat heeft overgehouden aan zijn 20 jarige succesvolle carriere wijst hij trots naar de poort in de houten schutting.
“Ik heb mijn bus verkocht en de gesponsorde spullen netjes teruggebracht naar de mensen die me altijd bijgestaan hebben”. In voor en tegenspoed stonden ze voor me klaar en daar ben ik dankbaar voor. Van het opgebrachte geld kocht hij een mooie bolide. Met glanzende ogen staart hij naar het kanon en er verschijnt een lach op zijn ontspannen gezicht.
Mike is gelukkig, ik zie het aan zijn gezicht. Misschien wel voor het eerst sinds jaren. Hij is gelukkig met zijn beslissing, zijn trouwe partner Indya en zijn mooie auto.
Een jonge vent met veel in zijn mars, een geweldige basis en nog een heel eind te gaan…
Succes Mike en bedankt voor al het mooie wat je de sport gegeven hebt.
Het ga je goed.

“Peter staat nog onder de douche maar kom maar vast binnen hoor”, zegt zijn lieftallige vrouw Patricia en neemt me mee naar boven. Een gezellig huis met mooie spullen. Over elk van de twee luidsprekerzuilen naast de tv hangen “gloednieuwe” crosshelmen. Een gele Arai en een Bell moto3. De laatste helemaal in de originele Bob Hannah uitvoering, prachtig.
Peter heeft een behoorlijk ritueel overgehouden aan zijn motorongeluk, 20 jaar geleden. Een incomplete dwarslaesie was zijn onfortuinlijke deel en maakte een abrupt eind aan alle dromen van toen. In een rolstoel zou hij de rest van zijn tijd moeten slijten, aldus de artsen. Waarschijnlijk is het zijn geluk geweest dat hij jarenlang gecrossd heeft waardoor hij leerde niet op te geven, nooit.
Peter is een bijter, een vechter en allesbehalve een opgever. Hierdoor werd hij dan ook twee keer BLB crosskampioen. Een keer bij de junioren en nog eens een keer bij de nationalen.
Zelf rijden is er niet meer bij maar hij ademt nog steeds motorcross. Kent alles en iedereen en verdiept zich ook in de achtergronden van de “oude glorie”. Leven ze nog, de helden van toen. Wat doen ze nu en lijden ze nog steeds aan hun noppenverslaving.
Geboren uit een gezonde frustratie is hij zich meer en meer gaan verdiepen in de crosswereld. Hij begon dingen te verzamelen en legde contact met “oude”crosshelden uit zijn tijd. Met verschillende van die mannen heeft hij persoonlijk contact en sommigen helpen hem weer aan materialen of informatie.
Met een voorliefde voor Amerika, is hij dan ook begonnen met zijn “Vintage Museum”. Hij wilde als eerste zoveel mogelijk motoren verzamelen welke vroeger in zijn bezit waren geweest, en dan ook nog eens helemaal in de originele staat. Als onderhoudsmonteur kan hij veel zelf en sommige dingen laat hij doen. Spuitwerk van de helmen bijvoorbeeld. “Da’s een vak apart”, aldus Peter. Terug beneden aangekomen schrik ik toch wel even. Een Yamaha YZ490 uit 1982, helemaal heropgebouwd tot nieuwstaat, een “Brad Lackey replica” Suzuki RM 500, inclusief de befaamde “St Pernod” stickers. Een Beta 125 uit 1978, waar hij ooit zelf op begonnen is. Op dit moment is hij werkende aan een Yamaha YZ490 uit 1983, wat een “Carlquist Replica” moet gaan worden. Heel veel accessoires als handschoenen, niergordels, brillen en laarzen sieren de ruimte. Zelfs de revolutionaire Scott laarzen, geheel van kunststof staan er te pronken met bijbehorende originele doos.
Peter speurt. Struint wereldwijd het internet af naar mooie dingen. Hij droomt zichtbaar weg als hij naar de netjes uitgestalde spullen staat te kijken. Ik droom mee. Ik weet niet of het toen allemaal mooier was maar ik vind het wel schitterend dat we die groei mee hebben mogen maken. De veerwegen, kleding, helmen, en pk’s. Motorcross is en blijft een machtige sport.
Peter heeft het niet slecht. Hij heeft indertijd goed voor zichzelf gezorgd en daarom alles netjes op de rit. Alles wat binnen staat is dan ook eigendom en goed verzekerd en beveiligd. Helaas is hij onlangs “medeslachtoffer” geworden van een massaontslag in de alom bekende sigarettenbranche dus is genoodzaakt financieel even pas op de plaats te doen. “Eerst maar eens duidelijkheid en dan weer verder zien”. Hij kijkt er niet triest bij, want zo is hij niet. Altijd de kop omhoog. Alles heeft een reden en is wel weer ergens goed voor. Zo ziet hij het en zo is het misschien uiteindelijk ook wel.
Sinds een tijdje heeft hij contact met Leon Verheij. Leon is ook een oud crosser en heeft het grootste deel van de spullen verzorgd die tentoon gesteld staan in het Mx Museum in Zweden. Leon weet alles te vinden en kent zowat iedereen die ook maar iets met motorcross te maken heeft of heeft gehad. Omdat Leon de passie herkent denkt hij mee met Peter en helpt hem waar hij kan.
Mensen hoeven niet perse hun emotioneel kostbare spullen te verkopen. Tentoongestelde spullen kunnen ook eigendom blijven en ten allen tijde teruggehaald worden, zoals het ook in andere musea werkt.
Het gaat hem dan ook niet om het bezitten, maar wel om het bij elkaar hebben, het totaalbeeld. Er staat bijvoorbeeld een splinternieuwe FOX pomp, helemaal compleet, op de kast. Er was door FOX zelf gemaild of ze het ding voor een “habbekrats” terug konden kopen. Zelf hadden ze er geen meer van en wilden hem graag voor het eigen museum aldaar. Dat feest ging dus niet door. Peter is blij met en ziekelijk zuinig op zijn vergaarde spullen en zal er niet snel afstand van doen. Voor een hele dikke prijs misschien wel, maar dan alleen om weer meer en wellicht mooier materiaal aan te kunnen kopen.
Hij hoopt stiekem een beetje op giften. Niet in geld, maar van mensen waarbij de spulletjes nog in een kist op zolder liggen en die liever “opgebaard” zien liggen bij een crossverslaafde.
Verslaafden moeten eigenlijk geholpen worden, maar deze moeten we beschermen.

In mijn crosstijd heb ik nooit gerookt en het hevigste wat ik in die tijd gedronken heb is een Shandy geweest.
Na mijn mislukte knieoperatie ben ik nog een seizoen of anderhalf door blijven “modderen” tot ik er zelfs geen zin meer in had.
Redelijk bijzonder, temeer omdat motorcrossen jarenlang mijn lust en mijn leven was. Iedere keer maar weer een berg vocht erin en een slepende pijn door al dat vocht tussen mijn gewrichten. Uit een soort van frustratie ben ik in mijn “crossnadagen” regelmatig in het cafe beland. Mijn pa was er minder blij mee maar zo af en toe ging ik dan toch wel eens wat drinken met m’n maatjes.
Het was op een zaterdagavond voor een clubwedstrijd in Dordrecht dat ik besloot nog even bij een van m’n vrienden langs te gaan. Het plan was natuurlijk de kroeg, maar dat durfde ik hem toen niet te vertellen.
“Ben je wel op tijd thuis, we moeten vroeg vertrekken morgen” zei hij nog voor ik de deur dichttrok. “Jazeker, komt goed” antwoordde ik schijnheilig. Natuurlijk was het veel te gezellig en uiteindelijk kwam ik om 6 uur in de ochtend Halsteren weer binnenrijden. Hoe dichter bij huis, deste schuldiger ik me begon te voelen en besloot een bocht voor ons huis de motor van mijn auto af te zetten en mijn lichten uit te doen om vervolgens uit te bollen tot de voordeur. Sleutel niet helemaal terug in verband met het stuurslot.
Dat lukte allemaal. Aangezien ik schoenen droeg met leren zolen hoorde je die op straat dus die had ik voor het uitstappen al uitgedaan. Heel zacht drukte ik mijn portier in het slot en sloop als een dief de straat over. Heel voorzichtig schoof ik de sleutel in het slot en ik wist dat als ik de deur opendeed hij, na een centimeter of 20, begon te piepen. Als je de deur aan de kruk wat lichtte was dat piepen bijna niet meer te horen. Heel langzaam draaide ik de deur open en net toen ik de deurkruk vastpakte om hem wat op te lichten werd de deur opengetrokken.
Daar stond mijn vader! Hij keek me teleurgesteld aan en ik was klaar om een scheldkannonade te ontvangen.
Hij keek me nog eens goed aan en zei niets, geen woord, en liep naar buiten met zijn twee Rottweilers. De bus was al geladen, alleen de koelbox moest er nog in dus gespannen wachtte ik tot hij terug was. Hij keek me niet meer aan en zei niets, geen woord. De hele weg er naartoe hing er een gespannen sfeer in de cabine en ik had het allesbehalve naar m’n zin.
Spijt had ik ook, alleen al vanwege deze situatie. Ook op de cross aangekomen bleef het stil. Tussen de training en de eerste manche heb ik ‘m niet eens gezien en ik voelde de les die hij me leerde.
Nooit eerder was ik zo zenuwachtig als voor deze ene wedstrijd. Ik wist dat ik in de top vijf mee kon, en dat moest ik, zeker deze dag, waar maken. Gek genoeg was het de dag van mijn leven en alles lukte. Uiteindelijk mocht ik de tweede beker mee naar huis nemen en ben volgens mij nooit zo blij geweest met een beker als met deze bewuste. Op de terugweg werd er niet veel gepraat, alleen het gebruikelijke en hoognodige, meer niet. Hij wist dat hij niks hoefde te zeggen en dat ik m’n les geleerd had.

Als hij niets zei, zei hij het meest…

“Als je de reis zelf betaalt, is de rest voor mij”, zegt mijn vader en laat me een folder zien. “Daytona speedweek ‘82” staat er op. Ik kan het gewoon niet geloven. Amerika, het beloofde land. Het land dat alleen in films bestaat. Op tv en in de bioscoop dus.
Eigenlijk kan ik helemaal niet mee omdat ik me in de eerste vakantie week moet melden op een marechaussee kazerne. Maar ja, als je moet kiezen… Ik besluit een aanvraag tot uitstel in te dienen en de vakantieplannen kunnen wat mij betreft gemaakt worden.
De dag van ons vertrek heb ik nog steeds geen bericht van de koningin gehad, dus besluit ik het er maar op te wagen. Afpakken kunnen ze het straks toch niet meer.
We moeten overstappen in New York, waar op dat moment een pak sneeuw ligt. Dat verwacht je dan weer niet als je al eens wat films hebt gezien die zich daar afspelen. Eenmaal op plaats van bestemming is de temperatuur behoorlijk te noemen. We zitten in een hotel aan het strand. “Daytona Beach” dus en het is prachtig.
Dikke pick up trucks baggeren langs de waterlijn. Ook wij rijden heen en weer met onze gehuurde Chevrolet en het gevoel is magisch. Aan de overkant van het hotel staat een restaurantje, “Wendy’s“ genaamd. Op dat moment natuurlijk nog nooit van gehoord. Daar is mijn “hamburgerverslaving” dus begonnen, heerlijk.
In de twee weken dat we er zijn doen we zo veel mogelijk. We gaan naar Dirt track en short track wedstrijden. Vaak ’s avonds met de lampen aan. De sfeer is onbeschrijflijk en ik krijg toch weer dat filmgevoel van thuis. De winnaar gooit gesigneerde frisbee’s het publiek in waar ik er een van vang. Geweldig. Ik ruik er aan en hou ‘m vast, goed vast. Alles is megagaaf en de mannen zijn stoere helden, allemaal.
Een vriend van mijn vader is ook ter plaatse die dan weer bevriend is met Jan Kostwinder en Boet van dulmen, die de race meerijden. Via hen mogen we mee rijden in een dikke Chevy convertible oldtimer die na de vakantie verscheept zal worden naar Nederland. We zitten hoog op de achterste leuning van de slee en mogen de pits doorrijden. Vervolgens brengen we een bezoekje aan “Den Boet en Jan” en krijgen wat te drinken. Ik vraag overal stickers, zoveel mogelijk.
Een paar mannen doen een wedstrijdje “pitbiken”om twee olievaten. Echt, het lijkt wel of ik meespeel in een film of gewoon droom. De “Daytona supercross” spreekt echt tot m’n verbeelding en “Doug Domokos” rijdt in de pauze op zijn gemakje het hele crosscircuit rond op zijn achterwiel. Ook weer magisch. Met mijn originele cowboyhoed op eet ik “footlong” hotdogs uit zilverpapier en hebben een gesprek met “The Pink Lady”. Het is een gekende bovenmiddelbare vrouw die overal opduikt in een felrose leren motorpak op een felrose Harley.  Zichtbaar geniet ze van alle aandacht.
Mijn vader besluit dat we toch ook maar wat crosskleding mee moeten nemen. Kwijlend zit ik op de achterbank van onze huurbak met een paar blauwe “Yoko Ktm” crossbroeken, een “Super Seer”crossbril en een “Bell moto 3”. Dit is echt de mooiste vakantie van mijn leven.
Naar het hotel rijdend komen we langs een crosscircuit waar wat jongens aan het trainen zijn en we stoppen. Als ik bij een Kawasaki rijder sta te kijken raken we in gesprek. Ik vertel hem dat ik cross en hij geeft me zijn helm. “you go and ride ‘m” zegt hij en wijst naar zijn KX125. Ik val bijna flauw en klim op het groene gevaarte. Het valt hem op dat ik vrij makkelijk door het losse zandstuk manouvreer. “In Holland, all we have is sand. Loads of it” leg ik hem uit.
Later in de week volgen we hem in de voorwedstrijden van de Supercross. Hij wint niet maar is wel een bijter. Mijn “American Hero”.
Naast ons hotel staat een “Peterbuilt” vrachtwagen met alles er op en er aan. Ik maak foto’s en weer kwijl ik.
M’n zus staat te flirten met een ruige Canadees die haar meevraagt achterop z’n bike. Motoren hebben ze daar namelijk niet, alleen “bikes”. Mijn moeder en zus vragen zich af wanneer we wat leuks gaan doen. We rijden een keer naar “Marineland” om naar een dolfijnenshow te kijken. Boeiend. “Pap, gaan we nou?” vraag ik ongeduldig, “die hebben we in Nederland toch ook?”
Thuisgekomen bleek m’n uitstel niet toegekend en omdat ik niet was verschenen mocht ik me vervolgens melden bij de Infanterie, van Heuts ook nog. Voor straf denk ik.
Altijd wilde ik nog een keer terug maar besef dat het alleen maar minder zal zijn. Altijd mooi natuurlijk maar nooit meer zo als toen. Magisch dus.

Pa, bedankt nog…